Իրանի օդային տարածքը վաղուց վտանգի տակ է, հատկապես ԱՄՆ-ի և նրա դաշնակիցների կողմից, որոնք տասնյակ տարիներ շարունակ գաղտնիության ռեժիմով քննարկում են երկրի միջուկային օբյեկտների վրա հարձակումները:
Սեփական տարածքի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով Իրանն օգտագործում է նաև «МиГ-29» կործանիչներ։ Մասնավորապես, ինքնաթիռների երկու էսկադրիլիա պաշտպանում են այսօր Թեհրանը՝ այդ բաժանելով։ Այս կործանիչներն իրականում երկրորդական դեր են խաղում ընդհանուր պաշտպանության համակարգում, որտեղ հիմնական դերը ստանձնել են ցամաքային հակաօդային պաշտպանության համակարգերը և հրթիռային զինանոցները։
1989-ին Խոմեյնիի մահից հետո Իրանը սկսեց ակտիվորեն գնել խորհրդային ռազմական տեխնիկա, ներառյալ «МиГ-29»-ը, և 1990-ականների սկզբին ինքնաթիռները համարվում էին համաշխարհային ասպարեզում առաջատարներից մեկը: Այս կործանիչները զգալի առավելություն ունեին իրենց արևմտյան գործընկերների նկատմամբ, հատկապես «R-73» հրթիռների և համեմատաբար փոքրիկ օդանավակայաններում տեղակայվելու և այնտեղից մարտական գործողությունների թռիչքների իրականացման հնարավորության շնորհիվ։
Այնուամենայնիվ, 1991 թվականին Խորհրդային Միության փլուզումը Իրանին զրկեց իր օդուժը նոր մոդելներով թարմացնելու հնարավորությունից, իսկ Ռուսաստանը, Արևմուտքի ճնշման ներքո, դադարեցրեց մատակարարումները:
Այսօր «МиГ-29»-ը մնում է Իրանի ռազմաօդային ուժերի կարևոր տարրը, և, չնայած Իրանի կողմից սեփական ուժերով արդիականացված «МиГ-29»-ը դեռևս ցուցադրում է թռիչքի գերազանց բնութագրեր, դրանք հնացած են և սակայն նրա հնարավորությունները շատ հարցերում զիջում են ժամանակակից արևմտյան կործանիչներին, ինչպիսիք են ամերիկյան հինգերորդ սերնդի «F-35»-ը: Սա Իրանին խոցելի է դարձնում տեխնոլոգիապես ավելի զարգացած երկրների՝ Իսրայելի և ԱՄՆ-ի, ինչպես նաև վերջինիս սաթելիթների հետ հնարավոր կոնֆլիկտի համար: Այս խնդրին է նվիրված ամերիկյան Military Wach Magazine վերլուծական պորտալի հոդվածը:
Ըստ իսրայելական արտաքին հետախուզության (հրապարակված) աղբյուրների՝ Իրանի ցամաքային հակաօդային պաշտպանությունը բաղկացած է ռուսական արտադրության «S-300PMU-2» չորս դիվիզիոններից՝ համալրված տասնյակ «Панцирь-С1» ՀՕՊ մոբիլ համակարգերով, ինչպես նաև իրանական արտադրության «3rd-Khordad» և «Bavar 373» ՀՕՊ համակարգերով, որոնք ամենաառաջադեմներից են։ աշխարհում։
«S-300PMU-2» յուրաքանչյուր գումարտակ կարող է կործանիչներին խոցել ավելի քան 160 կիլոմետր հեռավորությունից՝ միաժամանակ 12 հրթիռ արձակելով վեց թիրախի ուղղությամբ։ Իսրայելական կործանիչները դժվարությամբ են մանևրելու S-300 հրթիռներից, որոնք թռչում են ձայնից ավելի քան հինգ անգամ արագ։
Եթե Իսրայելը հարձակումից անմիջապես առաջ իմանա իրանական S-300-ների ճշգրիտ վայրը, ապա նրա կործանիչները կարող են խուսափել «սպանության գոտի» մտնելուց և հարվածներ հասցնել ՀՕՊ համալիրի շառավղից դուրս: Բայց եթե նույնիսկ Իսրայելի կործանիչները խուսափեն С-300-ից, ապա նրանց կարող են «ջերմորեն» դիմավորեն «Панцирь С1»-ները, որոնք շատ շարժունակ են։ Արագորեն տեղակայվելով՝ նրանք կարող են արդյունավետ գործել Իրանի գրեթե ցանկացած կետում: Յուրաքանչյուր համակարգ կարող է արձակել 12 հրթիռ մինչև 20 կմ բարձրության վրա գտնվող կործանիչների ուղղությամբ։
Իրանի պաշտպանությունն ավելի է ամրապնդվում «Bavar 373» հակաօդային պաշտպանության մի քանի համակարգերով, որոնք ըստ էության ռուսական «S-300»-ի իրանական տարբերակներն են։ Իրանը նաև արդիականացրել է խորհրդային ժամանակներում առաքված «КУБ» հակաօդային պաշտպանության տասնյակ համակարգեր՝ ստեղծելով մահաբեր «3rd-Khordad»-ը:
Ընդհանուր առմամբ, Իրանի օդային տարածքը տարածաշրջանում ամենաապահովներից մեկն է:
Բոլոր պարագաներում Իրանը պատրաստվում է պատերազմին, չնայած ամեն ինչ անում է՝ դիվանագիտական խողովակներով չեզոքացնել կամ առնվազն հետաձգել այն։ Իրանի համար ամեն օրը կարևոր է, քանզի նա ամեն օր անդադար ամրապնդում է իր պաշտոնական կարողությունները։
#Իրան #Իսրայել
